Wraz z nadejściem 2024 roku, polski system wsparcia społecznego doświadczy kluczowych zmian dotyczących świadczeń pielęgnacyjnych. Zmiany te, wynikające z ustawy z 7 lipca 2023 roku, wprowadzają nowe zasady i procedury dotyczące świadczeń. Te przepisy są istotne zarówno dla obecnych, jak i przyszłych odbiorców świadczeń, zmieniając sposób, w jaki system wspiera opiekunów osób z niepełnosprawnościami.
Kryteria kwalifikacyjne do otrzymania świadczenia pielęgnacyjnego
Jednym z kluczowych aspektów nowych przepisów jest określenie, kto kwalifikuje się do otrzymania świadczenia pielęgnacyjnego. Zgodnie z nowymi zasadami, uprawnienie do świadczenia przysługuje opiekunom dzieci z niepełnosprawnościami, które nie ukończyły 18 roku życia. To ważne uściślenie, ponieważ rozszerza ono zakres osób, które mogą korzystać ze wsparcia, włączając w to rodziców, opiekunów prawnie uznanych, a także inne osoby odpowiedzialne za opiekę, takie jak członkowie rodziny zastępczej lub dyrektorzy placówek opiekuńczo-wychowawczych. Kwalifikacja do świadczenia wymaga posiadania aktualnego orzeczenia o niepełnosprawności dziecka, co stanowi istotny element procesu weryfikacji. Nowe przepisy mają na celu ułatwienie dostępu do świadczenia dla szerokiego spektrum opiekunów, co jest znaczącym krokiem w kierunku wsparcia rodzin zajmujących się opieką nad osobami z niepełnosprawnościami.
Połączenie pracy zawodowej z otrzymywaniem świadczeń
Istotną zmianą jest możliwość łączenia pracy zawodowej z pobieraniem świadczenia pielęgnacyjnego. Ta nowość otwiera drzwi dla opiekunów do aktywnego uczestnictwa w rynku pracy, nie tracąc przy tym wsparcia finansowego. Wcześniejsze ograniczenia, które mogły zniechęcać do podjęcia zatrudnienia, zostały usunięte, co stanowi zachętę do podjęcia lub kontynuowania kariery zawodowej. Dodatkowo, zmiany te rozszerzają zakres osób uprawnionych do świadczeń, obejmując także opiekunów, którzy pobierają już emeryturę lub rentę.
Podniesienie wartości świadczenia pielęgnacyjnego
Nowe przepisy przewidują również zwiększenie kwoty świadczenia pielęgnacyjnego, co jest istotne dla opiekunów zajmujących się więcej niż jednym dzieckiem z niepełnosprawnościami. Wysokość świadczenia pielęgnacyjnego wzrasta o 100% dla każdego dodatkowego dziecka, co jest znacznym wsparciem dla rodzin zajmujących się opieką nad wieloma osobami. Warunkiem otrzymania podwyższonego świadczenia jest złożenie stosownego wniosku, co jest procedurą stosunkowo prostą i dostępną.
Procedura składania wniosków o nowe świadczenia
1 stycznia 2024 r. rozpoczął się proces składania wniosków o świadczenia pielęgnacyjne według nowych zasad. Wnioski będą przyjmowane przez lokalne władze – wójtów, burmistrzów lub prezydentów miast, zazwyczaj za pośrednictwem ośrodków pomocy społecznej. Proces składania wniosków jest dostosowany do potrzeb współczesnego społeczeństwa – możliwe jest składanie wniosków zarówno w formie papierowej, jak i elektronicznej, co zwiększa dostępność i ułatwia proces aplikacyjny. Osoby, które obecnie otrzymują świadczenia, muszą złożyć nowy wniosek, aby skorzystać z nowych zasad.
Nowa wysokość świadczenia pielęgnacyjnego
Znaczącą zmianą jest nowa wysokość świadczenia pielęgnacyjnego, która od 1 stycznia 2024 r. wyniesie 2988 zł miesięcznie. To zwiększenie kwoty świadczenia ma na celu lepsze dostosowanie wsparcia do realnych potrzeb opiekunów i ich podopiecznych, co jest ważnym krokiem w kierunku zapewnienia im odpowiedniej jakości życia.
Utrzymanie starych zasad świadczeń i zasiłków opiekuńczych
Wprowadzenie nowych regulacji dotyczących świadczeń i zasiłków opiekuńczych od 1 stycznia 2024 roku, w ramach ustawy o świadczeniu wspierającym, nie eliminuje całkowicie dotychczasowych przepisów. Chociaż artykuł 16a ustawy o świadczeniach rodzinnych zostaje uchylony, to istniejące wcześniej prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego oraz świadczenia pielęgnacyjnego będą w dalszym ciągu respektowane, zgodnie z zasadą ochrony praw nabytych. To oznacza, że osoby, które nabyły prawo do tych świadczeń przed 1 stycznia 2024 r., czyli przed wejściem w życie nowych regulacji, zachowują uprawnienia do nich na dotychczasowych zasadach.
Podtrzymanie starych zasad ma kluczowe znaczenie dla tych, którzy zależą od wsparcia systemowego. Osoby, które przed nowelizacją ustawy lub po jej wejściu w życie kwalifikują się do świadczeń pielęgnacyjnych lub specjalnego zasiłku opiekuńczego według zasad obowiązujących do końca 2023 roku, będą mogły kontynuować otrzymywanie tych świadczeń. Obejmuje to również sytuacje, gdy osobie podopiecznej wydane zostanie nowe orzeczenie o niepełnosprawności.
Dodatkowo, prawo do otrzymywania specjalnego zasiłku opiekuńczego na dotychczasowych zasadach utrzyma się nawet po zakończeniu okresu, na który zasiłek został przyznany. Warunkiem jest złożenie wniosku o ustalenie prawa do tego zasiłku na nowy okres zasiłkowy w ciągu 3 miesięcy po zakończeniu bieżącego okresu zasiłkowego, czyli zazwyczaj do końca stycznia roku następującego po roku, w którym wygasł poprzedni okres zasiłkowy.
Te przepisy przejściowe są istotne dla zapewnienia płynności w systemie wsparcia, umożliwiając osobom obecnie korzystającym ze świadczeń kontynuowanie ich otrzymywania bez zakłóceń związanych z przejściem na nowy system. Zapewniają stabilność i bezpieczeństwo finansowe dla osób, które uzależnione są od tych form wsparcia.
Świadczenia w przypadku śmierci osoby, nad którą sprawowana jest opieka
Nowe przepisy obejmują również sytuacje, w których opiekun traci podopiecznego. W takim przypadku, prawo do świadczenia pielęgnacyjnego będzie zachowane do końca miesiąca następującego po zgonie osoby podopiecznej. Jest to ważna zmiana, która zapewnia pewien poziom bezpieczeństwa finansowego w trudnym okresie żałoby, a także odnosi się do osób otrzymujących świadczenia na starych zasadach.
Nasze działania są wpierane prawnie przez kancelarię prawną Staśkiewicz i Janczarek – Adwokaci i Radcowie Prawni